W Ożarowie Mazowieckim zakończył się X Jubileuszowy Kongres Finansowania Nieruchomości Mieszkaniowych – forum dyskusji przedstawicieli sektora bankowego, środowisk zawodowych związanych z funkcjonowaniem i finansowaniem rynku nieruchomości, przedstawicieli władz centralnych, reprezentantów nadzoru i świata nauki. Projekty i idee omawiane na forum Kongresu w jego dziesięcioletniej historii przełożyły się na szereg konkretnych rozwiązań, przyczyniając się do rozwoju całej polskiej gospodarki. Hasło tegorocznego Kongresu „Teraz albo nigdy – efekty dziewięciu lat dyskusji o polskim mieszkalnictwie” skłania do podsumowań we wszystkich obszarach, które na stałe już wpisały się w program Kongresu. Współorganizatorem tegorocznego Kongresu było Centrum AMRON.

Kongres otworzył Prezes Związku Banków Polskich Krzysztof Pietraszkiewicz, podsumowując kondycję polskiego sektora bankowego na tle innych krajów europejskich. Podsumował również osiągnięcia dotychczasowych edycji Kongresu oraz ocenił realizację postulatów mieszkaniowych sektora bankowego.

Gość Honorowy Kongresu, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP, Irena Wóycicka, przestawiła główne założenia Programu Polityki Rodzinnej Prezydenta RP „Dobry Klimat dla Rodziny”, którego założenia przedstawione zostały do szerokich konsultacji w maju br. Głównym założeniem programu jest wypracowanie spójnej polityki rodzinnej, która zamiast stwarzać sztuczne zachęty stymulujące dzietność zorientowana będzie na usuwanie istotnych barier powstrzymujących decyzje polskich rodzin związane z posiadaniem dzieci. Ma to kluczowe znaczenie wobec bardzo dynamicznych (najszybszych w Europie) zmian demograficznych związanych z bardzo niską dzietnością i starzeniem się polskiego społeczeństwa. Program zawiera 44 rekomendacje odnoszące się m.in. do samodzielności finansowej rodziny, równości w pracy i godzenia obowiązków zawodowych i rodzicielskich (zwł. kobiet), a także zwiększenia samodzielności mieszkaniowej młodych ludzi. Badania potwierdzają, iż brak mieszkania wpływa na opóźnienie usamodzielniania się młodych ludzi, ogranicza mobilność na rynku pracy oraz wpływa negatywnie na decyzje prokreacyjne. W opinii Minister Wóycickiej polityka mieszkaniowa powinna być elementem społeczno-gospodarczej polityki państwa. Mimo szybkiego wzrostu liczby nowych mieszkań obserwowanego w ostatnich latach, deficyt mieszkań w Polsce szacowany jest na poziomie ok. 1,5 mln. Nie bez znaczenia jest również struktura własnościowa nowych mieszkań i brak mieszkań na wynajem – ok 60% młodych ludzi nie stać na kredyt finansujący zakup własnego mieszkania, nawet mimo programów pomocowych rządu.

Prof. dr hab. arch. Witold A. Werner, Członek Rady Programowej Instytutu Rozwoju Miast wygłosił wystąpienie wprowadzające do Kongresu, podczas którego przedstawił diagnozę obecnej sytuacji na rynku mieszkaniowym na tle ostatniego dziesięciolecia. W ocenie Profesora Wernera wyniki ostatniego dziesięciolecia wskazują na ustabilizowanie się rynku mieszkaniowego. Przy obecnej zdolności kredytowej ludności oraz wysokości wsparcia budżetowego nie ma podstaw prognozowania wysokiej dynamiki budownictwa mieszkaniowego. Znaczący udział osób pracujących, bez zdolności kredytowej, uzasadnia rozwój budownictwa na wynajem finansowanego przez osoby z wyższymi dochodami, przez wyspecjalizowane firmy oraz przez rządowy program inwestycyjny. Wynajem sprzyja mobilności społecznej oraz powstawaniu nowych miejsc pracy. Rozwój tej formy wymaga jednak zmiany ustawy o ochronie praw lokatorów, wprowadzeniaulg podatkowych dla inwestorów oraz specjalnej rekomendacji udzielania kredytów bankowych. Rozwój rynku mieszkaniowego wymaga poniesienia nakładów na badania nie tylko wyników, lecz przede wszystkim preferencji różnych grup społecznych, o różnym wieku i różnych dochodach. Wynajem dotyczyć może nie tylko odrębnych lokali, lecz również obiektów pensjonatowych, dla osób starszych z określoną opieką lekarską itp. Istotną rolę w opinii Profesora Wernera odgrywa tu polityka banków.

Sesja I moderowana przez Redaktora Marka Wielgo – Posiedzenie Byłych Ministrów Budownictwa wzbudziła sporo emocji. Jednoznacznie negatywną opinię obecnego stanu polityki mieszkaniowej w Polsce – a raczej jejbraku – formułowali wszyscy uczestnicy dyskusji: dr Andrzej Wojciech Bratkowski - Minister Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w latach 1992-1993, prof. dr hab. Marek Bryx - Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast w latach 2001-2003, dr Irena Herbst - Wiceminister Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa w latach 1992-1996 oraz Sławomir Najnigier - Prezes Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast w latach 1997-2000. Jarosław Bełdowski, Wiceprezes - Pierwszy Zastępca Prezesa Zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego przedstawił programy rządowe wspierające mieszkalnictwo obsługiwane przez BGK podkreślając jednocześnie, że bank nie tworzy polityki mieszkaniowej, a jedynie pełni rolę operatora programów rządowych, dystrybutora środków finansowych oraz podmiotu oferującego kompleksową obsługę beneficjentów tych programów. Podsumowując informacje o efektach programów obsługiwanych przez BGK Minister Najnigier podkreślił, że w trakcie ostatnich 20 lat dzięki programom rządowym wybudowano 200 tys. mieszkań (100 tys. w ramach zamkniętego już Krajowego Funduszu Mieszkaniowego oraz 100 tys. w ramach Programu „Rodzina na Swoim”), co oznacza, że jest to czas zmarnowany. W opinii prof. Bryxa najskuteczniejszym narzędziem stymulującym prorynkowe zachowania inwestorów i nabywców mieszkań jest ulga podatkowa, która dodatkowo – w przeciwieństwie do obecnie promowanych programów rządowych – nie kreuje biurokracji. W zgodnej ocenie uczestników dyskusji polityka mieszkaniowa została tak bardzo zmarginalizowana, że w zasadzie nie istnieje, co jednak nie oznacza, że nie ma potrzeby tworzenia długoterminowych strategii rozwoju tego rynku. Wśród najważniejszych postulatów takiej strategii wymieniono stworzenie systemu stymulującego długoterminowe oszczędzanie na cele mieszkaniowe, program wspierający rozwój budownictwa społecznego i na wynajem, stworzenie zintegrowanego programu rewitalizacyjno-remontowo-termomodernizacyjnego, usprawnienie prawa budowlanego i odważna nowelizacja ustawy o ochronie praw lokatorów, co pozwoli na ucywilizowanie rynku najmu prywatnego i społecznego.

Sesję II poświęconą systemowi kas oszczędnościowo-budowlanych rozpoczął Jacek Furga, Przewodniczący Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości ZBP, który przedstawił skalę zainteresowania oszczędzaniem w trzech krajach: Czechach, Słowacji i na Węgrzech. Pozytywne doświadczenia w tych krajach pozwalają twierdzić, że sukces kas oszczędnościowo-budowlanych w tych krajach jest do powtórzenia w Polsce.

W trakcie dyskusji przedstawiciele trzech kas: Dr. Gergely Károly, Prezes Zarządu Węgierskiej Kasy Budowlanej Fundamenta-Lakáaskassza Zrt., Michael Dorner reprezentujący niemiecką kasę Schwäbisch Hall Bausparkasse AG, David Marvan reprezentujący austriacką kasę Raiffeisen Bausparkasse AG oraz Christian König, Prokurent Europejskiej Federacji Kas Oszczędnościowo-Budowlanych odnosili się do pytań odnośnie bezpieczeństwa kas oraz zarzutów i opinii definiowanych w dokumentach rządowych oraz w opinii NBP do poselskiego projektu ustawy o kasach oszczędnościowo-budowlanych złożonego do laski marszałkowskiej w maju br. W trakcie dyskusji podkreślano, że kasy oszczędnościowo-budowlane jako banki specjalistyczne zobowiązane są we wszystkich krajach do spełnienia tych samych wymogów kapitałowych, płynnościowych i związanych z zarządzaniem ryzykiem, jak inne banki. Szczególnie zainteresowanie wzbudziła kwestia skali pomocy państwa w postaci premii budowlanej dla oszczędzających w kasach – zarówno nominalnej wysokości premii, poziomu premiowanych oszczędności oraz odbiorców tego wsparcia. Kazimierz Kleina, Przewodniczący senackiej Komisji Budżetu i Finansów Publicznych zadeklarował kontynuowanie we współpracy z ZBP i przy wsparciu Europejskiej Federacji Kas Oszczędnościowo-Budowlanych prac nad projektem ustawy o kasach oszczędnościowo-budowlanych, która umożliwiłaby uruchomienie w Polsce systemu długoterminowego oszczędzania na cele mieszkaniowe. Jacek Furga podkreślił, że efektywność i bezpieczeństwo działania kas umożliwiło wykorzystanie tych instytucji do obsługi programów oszczędzania na cele emerytalne w Niemczech oraz na cele edukacyjne w Austrii i na Słowacji.

Sesja III poświęcona pozyskiwaniu długoterminowego refinansowania dla kredytowania hipotecznego zdominowana była przez podnoszony od jakiegoś czasu postulat możliwego emitowania listów zastawnych przez banki uniwersalne. Andrzej Reich, Dyrektor Departamentu Regulacji Bankowych, Instytucji Płatniczych i Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych w Urzędzie Komisji Nadzoru Finansowego podkreślił, że w Polsce obowiązuje ustawa o listach zastawnych i bankach hipotecznych, na mocy której uprawnione do emisji listów zastawnych są wyłącznie banki hipoteczne i umożliwienie takich emisji również bankom uniwersalnych stworzyłoby model konkurencyjny.

W kontekście emisji listów zastawnych na bazie posiadanego obecnie przez banki uniwersalne portfela kredytów hipotecznych w ocenie uczestników dyskusji około 30% tego portfela mogłoby stanowić podstawę emisji, oczywiście po przeniesieniu do banku hipotecznego. Niestety na dziś nie są rozwiązane dwa podstawowe problemy pojawiające się przy przenoszeniu portfela kredytów hipotecznych z banku uniwersalnego do banku hipotecznego. Pierwszy – raczej charakteru biurokratycznego dotyczącego procedur przepisania hipotek z banku uniwersalnego na bank hipoteczny. Aby wykorzystać potencjalne możliwości i stworzyć atrakcyjny dla inwestora pakiet z tych 100 mld złotych kredytów, należałoby przy obowiązujących obecnie przepisów dokonać przeniesienia hipotek dla 500 tys.kredytów. Przecież to zadanie zablokowałoby sądy wieczystoksięgowe na kilka lat.

Jubileusz dziesięciolecia Kongresu Finansowania Nieruchomości Mieszkaniowych był okazją do wyrażenia podziękowania i uznania za wieloletnie zaangażowanie i wkład w prace Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości. Dlatego też podczas Gali zamykającej pierwszy dzień obrad X Kongresu Finansowania Nieruchomości wręczone zostały jubileuszowe nagrody, przyznane wybitnym przedstawicielom sektora finansowego i świata nauki wspierającym prace Komitetu. Projekty i idee rozwijane w ramach Komitetu i omawiane na forum Kongresu w jego dziesięcioletniej historii przełożyły się na szereg konkretnych rozwiązań, w czym nagrodzeni mieli swój znaczący udział.

Laureatami Jubileuszowej Nagrody zostali:

Jacek Bielecki - wieloletni Dyrektor Generalny Polskiego Związku Firm Deweloperskich, wspierający prace Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości ZBP związane z finansowaniem projektów deweloperskich i rozwojem polskiego rynku mieszkaniowego, stały bywalec Kongresu;

dr Piotr Cyburt - Prezes Zarządu mBanku Hipotecznego S.A. (b. BRE Bank Hipoteczny S.A.), inicjator, ekspert i niezawodny uczestnik Kongresów Finansowania Nieruchomości Mieszkaniowych, filar polskiego rynku listów zastawnych w Polsce;

Justyna Galbarczyk - ekspert w dziedzinie rynku nieruchomości oraz zagadnień dotyczących finansowania projektów inwestycyjnych i bankowości hipotecznej, od ponad 20 lat związana z sektorem bankowym i finansowym, wieloletni członek Prezydium Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości przy Związku Banków Polskich;

Tomasz Gryn - doświadczony ekspert w branży bankowej, głównie w obszarze finansowania nieruchomości, wieloletni członek Prezydium Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości przy Związku Banków Polskich oraz Rady Programowej szkolenia „Wycena dla potrzeb zabezpieczenia wierzytelności”;

Tadeusz Hołyński - zawodowo związany z Towarzystwem Ubezpieczeniowym EUROPA, obecnie wiceprezes Towarzystwa Ubezpieczeniowego Europa SA na Ukrainie, twórca wielu innowacyjnych produktów ubezpieczeniowych z zakresu bancassurance, w tym produktów zabezpieczających ryzyko banku, wieloletni współpracownik Komitetu i merytoryczny partner projektów mającychna celu rozwój produktów ubezpieczeniowych wspierających finansowanie hipoteczne;

Sven-Torsten Kain - specjalista w zakresie rynku nieruchomości, jeden z ojców-założycieli i architektów polskiej bankowości hipotecznej, był Członkiem Zarządu i współautorem dynamicznego rozwoju BRE Banku Hipotecznego nieprzerwanie od początku działania Spółki, wieloletni Członek Prezydium i Wiceprzewodniczący Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości;

Kazimierz Kirejczyk - współzałożyciel i prezes REAS, postać – instytucja, jeden z czołowych polskich ekspertów rynku mieszkaniowego w Polsce, wspierających jego rozwój od wczesnych lat 90., wieloletni współpracownik Komitetu oraz niezawodny uczestnik sesji deweloperskich Kongresu;

Marek Kowalski - obecnie Dyrektor Departamentu Finansowania Nieruchomości w BNP Paribas Bank Polska S.A., karierę zawodową rozpoczynał w Związku Banków Polskich, był pierwszym Sekretarzem Komitetu i pierwszym koordynatorem projektu SARFiN;

dr Zbigniew Krysiak - adiunkt w Zakładzie Zarządzania Ryzykiem przy Instytucie Finansów Korporacji i Inwestycji w Szkole Głównej Handlowej, wykładowca na uczelniach polskich i amerykańskich, autor wielu publikacji naukowych, wieloletni przewodniczący Komitetu, jeden z inicjatorów i twórców Kwartalnika Finansowanie Nieruchomości;

dr hab. Jacek Łaszek - Doradca Prezesa Narodowego Banku Polskiego, profesor nadzwyczajny SGH, ekonomista specjalizujący się w tematyce rynku nieruchomości oraz polityki mieszkaniowej z szerokim doświadczeniem wewnętrznym i międzynarodowym, jeden z filarów Kongresu, wieloletni członek Prezydium Komitetu, patron tworzonych przez ZBP baz danych AMRON i SARFiN;

Jan Robert Nowak - Dyrektor Departamentu Wycen i Analiz Rynku Nieruchomości w mBanku Hipotecznym SA, wieloletni członek Prezydium Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości przy ZBP, członek Rady Programowej i współautor szkolenia „Wycena nieruchomości dla potrzeb zabezpieczenia wierzytelności”, współautor standardu wyceny na potrzeby zabezpieczenia, współtwórca Systemu AMRON;

Prof. dr hab. Leszek Pawłowicz - ekonomista, Dyrektor Gdańskiej Akademii Bankowej, profesor Uniwersytetu Gdańskiego, Członek Komitetu Nauk o Finansach Polskiej Akademii Nauk, Wiceprezes Zarządu Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową, członek Rady Programowej Kwartalnika „Finansowanie Nieruchomości”;

Robert Pikuła - Dyrektor Obszaru Kredytów Zwiększonego Ryzyka w Banku Zachodnim WBK S.A. z ponad 20-letnim doświadczeniem w branży bankowej, był Członkiem Prezydium Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości w latach 2006-2012;

dr hab. Ewa Siemińska - profesor Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, pracownik Katedry Inwestycji i Nieruchomości, członek kilku zespołów badawczych realizujących projekty naukowe dotyczące procesów inwestycyjnych oraz rynku nieruchomości;

Tadeusz Swat - Dyrektor Centrum Wierzytelności Mieszkaniowych w Banku PKO BP SA, z którym związany jest zawodowo od 20 lat, zajmując się szeroko rozumianym finansowaniem budownictwa mieszkaniowego, wieloletni Członek Prezydium i Wiceprzewodniczący Komitetu;

Agnieszka Wachnicka - Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów, zaangażowana w szereg inicjatyw legislacyjnych w zakresie usług bankowych, reprezentuje Polskę w negocjacjach dotyczących prawa unijnego z zakresu bankowości i usług finansowych, współpracuje z Komitetem w tworzeniu nowych regulacji istotnych dla polskiej bankowości hipotecznej;

Marek Wielgo - dziennikarz „Gazety Wyborczej” od roku 1992, od 20 lat w jej dziale gospodarczym, gdzie zajmuje się m.in. problematyką związaną z budownictwem i nieruchomościami. Pełni też funkcję redaktora naczelnego "Gazety Dom" (środowego dodatku "Gazety Wyborczej").

Podczas Gali wręczona została również Nagroda Kwartalnika „Finansowanie Nieruchomości” SZKLANE DOMY. Przyznając Statuetkę SZKLANE DOMY, Kapituła Nagrody chce wyróżnić najlepsze działania i projekty z różnych dziedzin związanych z rynkiem finansowania nieruchomości.

Pierwsza honorowa Nagroda została wręczona podczas IX Kongresu Finansowania Nieruchomości Mieszkaniowych – ubiegłorocznym laureatem był Pan Andrzej Bratkowski, absolwent Wydziału Budownictwa Lądowego Politechniki Krakowskiej, doktor nauk technicznych, publicysta, polityk, poseł na Sejm X kadencji, były minister gospodarki przestrzennej i budownictwa w rządzie Hanny Suchockiej i były wiceminister infrastruktury w rządzie Marka Belki.

W tym roku Nagroda SZKLANE DOMY została wręczona po raz drugi. Jej laureatem został Pan Piotr Mync, już po raz drugi Zastępca Prezydenta Szczecina, a przez poprzednie ponad 10 lat prezes Stargardzkiego Towarzystwa Budownictwa Społecznego. Wspólnie z władzami miasta oraz organizacjami pozarządowymi zajmującymi się osobami wykluczonymi, zespół TBS pod jego kierunkiem wypracował Program Pomocy Mieszkaniowej „Potrzebny Dom”. W ramach tego Programu Stargardzkie TBS wybudowało 103 mieszkania dla 154 osób – niepełnosprawnych i ich opiekunów, starszych, wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych i dzieci pozbawionych domu rodzinnego.

Piotr Mync jest architektem i politykiem, absolwentem Wydziału Budownictwa i Architektury Politechniki Szczecińskiej. W przeszłości zajmował m.in. stanowisko prezesa Urzędu Mieszkalnictwa i Rozwoju Miast, a w latach 2000-2001 - podsekretarza stanu w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego i Budownictwa. Był członkiem Komisji Budownictwa, Planowania Przestrzennego i Gospodarki Mieszkaniowej Związku Miast Polskich. W latach 1994-2003 - członek Komisji Kształtowania Przestrzeni Polski Północnej PAN.

Rezultaty pracy w strukturach samorządowych i rządowych osiągnięte przez Pana Piotra Mynca, szczególnie unikatowe w skali kraju programy operacyjne wspierające osoby, które bez udziału miasta i spółki kierowanej przez p. Mynca, nie byłyby w stanie polepszyć swojej sytuacji mieszkaniowej, powinny być przykładem, w jaki sposób na poziomie lokalnym powinno się rozwiązywać trudne problemy mieszkaniowe.

Drugi dzień obrad rozpoczął się od prezentacji najnowszej edycji Raportu AMRON-SARFiN. Jerzy Ptaszyński, Dyrektor Działu Badań i Analiz Rynku Nieruchomości Centrum AMRON przedstawił wyniki finansowania rynku nieruchomości mieszkaniowych oraz sytuację na rynku nieruchomości mieszkaniowych w trzecim kwartale br.

Sesja IV Kongresu poświęcona była problematyce mieszkań na wynajem – znaczenie tej alternatywnej do własności formy zaspokajania potrzeb mieszkaniowych Polaków podkreślana była wielokrotnie podczas dyskusji w czasie poprzednich sesji. Podczas dyskusji omówiono skuteczność stosowanych mechanizmów finansowania i wspierania budownictwa na wynajem i oceniono kryteria oceny efektywności mechanizmów finansowania i wspierania budownictwa czynszowego oraz zaangażowanie państwa we wspieranie tego segmentu rynku mieszkaniowego. Sporo miejsca poświęcono na analizę oferty banków adresowanej do inwestorów w mieszkania na wynajem oraz omówiono rozwój konkurencyjności podaży na rynku najmu mieszkań w kontekście produktów bankowych skierowanych na finansowanie tego rynku.

Ostatnia, V sesja poświęcona sytuacji na rynku deweloperskim w kontekście obowiązującej od półtora roku tzw. „ustawy deweloperskiej” wzbudziła największe emocje. Rozpoczynając dyskusję prowadząca ten panel Redaktor Grażyna Błaszczak, dziennikarz „Rzeczpospolitej” poinformowała o planowanej nowelizacji ustawy z dnia 16 września 2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, zwanej powszechnie „ustawą deweloperską” – taką informację opublikował w tym tygodniu UOKiK. Ostateczny kształt zmian uzależniony jest od wyników dwóch badań prowadzonych aktualnie przez UOKiK: jedno z nich, prowadzone do kwietnia tego roku, dotyczy wzorów umów i praktyk stosowanych przez deweloperów, natomiast drugie, dużo szersze, poświęcone jest sytuacji na rynku budownictwa i konkurencji na rynku rachunków powierniczych. W ramach tego badania ankietowane są zarówno firmy deweloperskie, jak i banki we wszystkich miastach Polski o liczbie mieszkańców pow. 100 tys.

Oceniając wpływ ustawy na rynek nowo budowanych inwestycji mieszkaniowych, Kazimierz Kirejczyk podkreślił destabilizujące skutki ustawy i jej negatywny wpływ na rynkowy cykl koniunkturalny, obserwowany w czwartym kwartale 2011 i pierwszym kwartale 2012 oraz w kwietniu tego roku, kiedy to odnotowano niespotykaną wcześniej nadwyżkę nowych mieszkań wprowadzanych do sprzedaży nad liczbą mieszkań sprzedawanych, a w późniejszym okresie – wyhamowanie nowych inwestycji i wyprzedaż mieszkań wprowadzonych do oferty przed 29 kwietnia 2012r. Zapytany o ocenę wpływu ustawy na banki Robert Nowak z mBanku Hipotecznego S.A. podkreślił, że ustawa nałożyła na banki finansujące deweloperów nowe obowiązki, ale zwiększyła też odpowiedzialność banków. Niemniej rachunki powiernicze są elementem oferty banków, co potwierdziła ankieta ZBP skierowana do siedmiu największych banków. Co więcej, częstą praktyką jest prowadzenie rachunków powierniczych dla inwestycji, które nie są finansowane przez bank prowadzący rachunek – spora część projektów finansowana jest z przedpłat nabywców obsługiwanych w ramach rachunków, bądź też z innych źródeł (jak obligacje). Łącznie obecnie prowadzonych jest łącznie ok. 200 rachunków, z czego 170 prowadzone są dla trzech największych firm deweloperskich. Marek Poddany, Wiceprezes Zarządu PZFD skomentował tę informację podkreślając negatywne skutki ustawy dla rynku deweloperskiego, która nie sprzyja konkurencji, tylko konsolidacji tego rynku. Wiele firm małych deweloperskich
nie potrafi sprostać wymogom stawianym przez banki oferujące prowadzenie rachunków powierniczych, które często uzależniają tę usługę od równoczesnego finansowania inwestycji kredytem. Zdaniem Jacka Bieleckiego ustawa ma szereg pożytecznych skutków, do których zaliczył wylistowanie warunków umowy deweloperskiej, wprowadza jednak również zbędne obowiązki, jak prospekt informacyjny, a zwłaszcza umieszczanie w nim informacji o projektach realizowanych w promieniu 1 km od inwestycji. Zdaniem Jacka Bieleckiego koszty tych czynności, do których deweloperzy zostali ustawowo zobowiązani (m.in. koszty rachunków powierniczych, inspekcji bankowych, prospektów, aktów notarialnych, koszty czynności związanych z rezerwacjami) uderzają bardziej w małe firmy, co jest kolejnym argumentem potwierdzającym tezę, iż ustawa przyczynia się do wyeliminowania z rynku małych podmiotów.

Głos w dyskusji zabrał również Redaktor Marek Wielgo, który sprzeciwił się tezom, iż ustawa deweloperska jest niepotrzebna i psuje rynek, powołując się na interes i ochronę praw nabywców, którzy wcześniej byli ich pozbawieni i w sytuacji bankructwa firmy deweloperskiej bardzo często tracili wszystko, co dotychczas zainwestowali. Mecenas Paweł Kuglarz przypomniał, że pierwszy projekt ustawy gotowy był w roku 2003 i od tego czasu przeszedł przez niezliczoną ilość przeróbek i modyfikacji, a efekt tych prac został uchwalony i wszedł w życie 29 kwietnia ubiegłego roku. Ustawa zawiera wiele błędnych przepisów, niemniej zdaniem Mecenasa nie należy umniejszać jej znaczenia. Koncepcja nowelizacji ustawy, przygotowana przy współpracy Fundacji na Rzecz Kredytu Hipotecznego i Polskiego Związku Firm Deweloperskich zakłada szereg poprawek, które usprawnią funkcjonowanie rynku pod reżimem ustawy i jednocześnie zagwarantują prawidłowe, pierwotnie zakładane skutki tej regulacji.

Iwona Załuska, Prezes Upper Finance podkreśliła, że jednym z efektów wejścia w życie ustawy są wzrosty na rynku kapitałowym, który jest bardzo przychylny sektorowi deweloperskiemu. Firmy deweloperskie postrzegane są jako dobrzy i solidni emitenci. Obligacjami finansowane są zakupy gruntów pod nowe inwestycje, ale również przejęcia małych firm, które nie radzą sobie w nowych, po-ustawowych warunkach. Łączna wartość wyemitowanych obligacji deweloperskich w obiegu to ok. 4 mld zł.