Raport AMRON-SARFiN: W 2012 roku 15% kredytów hipotecznych mniej i to mimo rekordowych wyników na zakończenie Programu „Rodzina na Swoim”!
W ostatnim kwartale minionego roku odnotowano istotne spadki liczby i wartości udzielanych kredytów odpowiednio - o odpowiednio 6,25% i 11,76%. Tych wskaźników nie poprawiły nawet rekordowe w tym roku wyniki Programu „Rodzina na Swoim”. W 2012 roku wartość udzielonych kredytów była niższa o 20% niż rok wcześniej.Był to efekt niższej o prawie 15% liczby ich liczby oraz wyraźnego spadku średniej wartości udzielonych kredytów - takie wnioski płyną z najnowszej 14. edycji Raportu AMRON-SARFiN.
Cały 2012 rok nie był dobrym okresem dla rynku mieszkaniowego. Zmiany legislacyjne w znaczący sposób wpłynęły na sprzedaż kredytów hipotecznych i podaż mieszkań. W I kwartale deweloperzy „uciekając” przed obowiązkiem prowadzenia rachunków powierniczych, nałożonym na nich przez wchodzącą z dniem 29 kwietnia 2012 w życie Ustawę o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego, wprowadzili na rynek większość przygotowywanych inwestycji.
Z kolei w IV kwartale wyścig z czasem rozpoczęli potencjalni kredytobiorcy, którzy chcieli wykorzystać ostatnią szansę na skorzystanie z atrakcyjnej pomocy państwa w spłacie kredytu mieszkaniowego w ramach wygaszanego z końcem 2012 roku Programu „Rodzina na Swoim”. W IV kwartale 2012 roku odnotowano najwyższą w całym okresie obowiązywania Programu liczbę 15 828 udzielonych kredytów. W IV kwartale 2012, w porównaniu z kwartałem poprzednim, kredytów w ramach Programu udzielono o 41,46% więcej w ujęciu ilościowym i o 39,62% więcej w ujęciu wartościowym. Ponadto, na koniec roku 2012 w bankach na uzupełnienie dokumentacji czekało ponad 26 tys. złożonych wniosków kredytowych.
„Zarówno krajowe, jak i zagraniczne doświadczenia pokazują, że wspieranie rynku mieszkaniowego jest potrzebne i trzeba podejmować działania zmierzające do stworzenia spójnego programu finansowania mieszkalnictwa w Polsce. W obliczu zmniejszania się zdolności Polaków do nabywania własnego lokum, potrzebne są zmiany systemowe, które pozwalałyby na realizację aspiracji mieszkaniowych. Taki system powinien obejmować budowanie skłonności do długoterminowego oszczędzania, wspieranie budownictwa czynszowego oraz rozwijanie budownictwa na wynajem. Bez kompleksowego rozwiązania w tym zakresie, w kolejnych latach czeka nas stagnacja – mówi Krzysztof Pietraszkiewicz, Prezes Związku Banków Polskich.
Przechodząc do danych szczegółowych, rok 2012 w porównaniu do roku poprzedniego przyniósł spadek wartości udzielonych kredytów o ponad 20% - łącznie w roku 2012 udzielono 196 557 kredytów na łączną kwotę 39,1 miliarda złotych. Był to z jednej strony efekt niższej o prawie 15% liczby udzielonych kredytów, lecz również prawie siedmioprocentowego spadku średniej wartości udzielonego kredytu. Pomimo tych spadków, do 1,732 miliona sztuk wzrosła liczba czynnych umów kredytowych, przy zachowaniu poziomu łącznego zadłużenia na praktycznie niezmienionym poziomie 316 miliardów złotych.
Ostatni kwartał 2012 roku był szóstym z rzędu kwartałem, w którym odnotowano spadek liczby udzielonych kredytów - łączna liczba nowych kredytów udzielonych w IV kwartale 2012 wyniosła 47 523. Wartość portfela nowych kredytów udzielonych w IV kwartale wyniosła 8,843 miliarda złotych, czyli o ponad 20% mniej w porównaniu do III kwartału 2012 roku. Był to najniższy kwartalny wynik od I kwartału 2009 roku, kiedy to łączna wartość nowych umów wyniosła 7,609 miliardów złotych.
Struktura walutowa nowo udzielonych kredytów w 2012 roku zdominowana jest przez kredyty złotowe. O ile w I kwartale kredyty walutowe stanowiły jeszcze 12%, to w IV - już tylko 2,5%. Obowiązujące rekomendacje KNF wskazują, że tak niski udział walut obcych utrzyma się również w 2013 roku.
Rok 2012 był również piątym z kolei okresem kontynuacji spadku średnich cen mieszkań w największych miastach Polski. W Warszawie średnia cena transakcyjna na koniec grudnia spadła do poziomu 7 134 zł/m2, czyli o 522 zł w porównaniu do grudnia 2011 roku. W skali roku 2012 największy spadek cen transakcyjnych mieszkań odnotował rynek krakowski - o 663 zł/m2. Do spadku cen mieszkań przyczynił się głównie systematyczny wzrost podaży nowych mieszkań obserwowany od połowy roku 2010 oraz coraz trudniej dostępny kredyt hipoteczny.
Rzeczywistość roku 2012 okazała się gorsza, niż nasze najbardziej pesymistyczne prognozy. Nie tylko nie udało się uzyskać prognozowanego wyniku na poziomie 200 tys. kredytów o łącznej wartości42mld zł, ale nie udało się nawet obronić poziomu 40 mld zł. Wyniki roku 2012 okazały się najsłabsze od kryzysowego roku 2009, a w niektórych wskaźnikach nawet słabsze od tych z roku 2009.
